Phong cách thuộc địa (Colonial Style) – Nét đẹp vượt thời gian

Phong cách thuộc địa (Colonial Style) là gì?

Phong cách thuộc địa, hay còn gọi là Colonial Style, là một phong cách kiến trúc phổ biến tại Mỹ, đặc biệt ở khu vực miền Đông Hoa Kỳ, nơi phong cách này ra đời với tên gọi đầy đủ American Colonial.

Xuất hiện từ năm 1876 trong thế kỷ 18, phong cách này mang đậm dấu ấn lịch sử với những đường nét kiến trúc tinh tế, nội thất chủ yếu làm từ gỗ tự nhiên, thể hiện sự bề thế và thanh lịch.

1. Đặc điểm nổi bật của phong cách Colonial

Một trong những điểm đặc trưng dễ nhận diện của phong cách Colonial là nghệ thuật sắp xếp đối xứng, có nét tương đồng với phong cách cổ điển.

Các ngôi nhà theo lối kiến trúc này thường có phần ngoại thất được xây dựng bằng gạch hoặc gỗ, mái nhà dốc nhẹ hoặc gần như không dốc, tất cả được thiết kế theo bố cục hài hòa, cân đối.

Một dấu ấn đặc biệt khác của phong cách này là hệ thống cửa sổ. Trên tầng hai, mặt tiền ngôi nhà thường có 5 cửa sổ bố trí đối xứng với một cửa chính ở trung tâm.

Trong đó, cửa sổ chính giữa nằm ngay phía trên cửa ra vào. Ở tầng một, hai cửa sổ lớn được đặt cân đối hai bên cửa chính, tạo nên vẻ đẹp hài hòa và bề thế.

2. Không gian nội thất theo phong cách Colonial

Bên trong những ngôi nhà mang phong cách Colonial, tông màu chủ đạo thường là trắng hoặc kem nhạt, giúp tôn lên vẻ đẹp của nội thất gỗ tự nhiên.

Để tăng thêm nét sang trọng và ấm cúng, không gian thường được trang trí với các chất liệu cao cấp như thảm dệt, vải nhung, gấm và kim loại. Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật phong cách cổ điển mà còn mang đến sự tinh tế, thanh lịch đầy cuốn hút.

Colonial Style không chỉ là một phong cách kiến trúc mà còn là biểu tượng của sự bề thế và trang nhã, rất phù hợp với những ai yêu thích vẻ đẹp cổ điển nhưng vẫn muốn giữ nét mộc mạc, gần gũi trong không gian sống.

Tổng hợp các phong cách kiến trúc thuộc địa phổ biến

Phong cách kiến trúc thuộc địa có thể hiểu đơn giản là sự du nhập của phong cách kiến trúc từ các nước “mẫu quốc” vào các vùng thuộc địa.

Không chỉ kế thừa những đặc trưng của phong cách nguyên bản, kiến trúc thuộc địa còn khéo léo dung hòa với điều kiện khí hậu, tập quán và lối sống bản địa, tạo nên một phong cách giao thoa độc đáo giữa hai nền văn hóa.

Chính sự lai trộn đầy tinh tế này đã sản sinh ra nhiều phong cách kiến trúc thuộc địa khác nhau, trong đó nổi bật nhất có thể kể đến:

1. Phong cách kiến trúc thuộc địa Tây Ban Nha

Phong cách kiến trúc thuộc địa Tây Ban Nha là kết quả của sự kết hợp giữa kiến trúc thực dân Tây Ban Nha và văn hóa thổ dân Mỹ bản địa. Dấu ấn của phong cách này có thể dễ dàng bắt gặp ở các công trình tại vùng Tây Nam, Đông Nam và California (Hoa Kỳ).

Lấy cảm hứng từ những nhà thờ truyền giáo Tây Ban Nha thế kỷ 17-18, phong cách này mang đậm nét hoài cổ với những đặc trưng như:

• Tường trắng trát vữa, mái ngói đỏ đặc trưng.
• Hành lang rộng, kết hợp với các hàng rào sắt kiên cố.
• Mái vòm, cửa gỗ lớn, tạo sự bề thế nhưng vẫn thanh lịch.
• Bố cục không gian mở, tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên.

Về màu sắc, phong cách này chịu ảnh hưởng mạnh từ sắc thái của biển và thiên nhiên Địa Trung Hải, với tông xanh lam, trắng, nâu gỗ, xanh lá, kết hợp cùng những gam màu nóng như đỏ gạch, cam đất để tăng thêm sự ấm áp và cuốn hút.

Kiến trúc thuộc địa Tây Ban Nha thường sử dụng gạch đất nung cho phần mái, tường vữa nhẵn hoặc thạch cao, tạo nên vẻ ngoài bền vững và vững chãi.

Điểm nhấn đặc trưng của phong cách này là không gian sân vườn thoáng đãng, giúp mang lại sự thư thái và gần gũi với thiên nhiên.

2. Phong cách kiến trúc thuộc địa Bồ Đào Nha

Kiến trúc thuộc địa Bồ Đào Nha là thuật ngữ dùng để chỉ sự pha trộn giữa nhiều phong cách kiến trúc khác nhau, hình thành trong thời kỳ Bồ Đào Nha mở rộng thuộc địa trên toàn thế giới.

Dấu ấn của phong cách này xuất hiện rõ nét tại các thuộc địa cũ ở Nam Mỹ, Bắc Phi, châu Phi cận Sahara, Ấn Độ, châu Đại Dương và Đông Á.

Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của kiến trúc thuộc địa Bồ Đào Nha chính là phong cách Manueline – một phong cách trang trí xa hoa xuất hiện từ đầu thế kỷ XVI.

Manueline được xem như bước chuyển tiếp từ kiến trúc Gothic sang kiến trúc Phục Hưng ở Bồ Đào Nha, nên còn được gọi là “Gothic muộn”.

Các công trình theo phong cách này thường có những họa tiết điêu khắc công phu lấy cảm hứng từ biển cả, thiên nhiên và biểu tượng hoàng gia như hình thiên cầu.

Một yếu tố đặc trưng khác của kiến trúc thuộc địa Bồ Đào Nha là việc sử dụng gạch lát màu xanh dương và trắng trong cả nội thất lẫn ngoại thất. Những viên gạch này không chỉ giúp làm mát không gian mà còn tạo nên vẻ đẹp đặc trưng, khác biệt cho các công trình.

3. Phong cách kiến trúc thuộc địa Anh

Phong cách kiến trúc thuộc địa Anh chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ hai trào lưu kiến trúc Georgian và Palladian, phổ biến trong các công trình xây dựng thế kỷ 18. Kiến trúc này tập trung vào sự cân đối, trang nhã, sử dụng chủ yếu hai loại vật liệu là gỗ trắng và gạch đỏ.

Kiến trúc Georgian có những đặc trưng dễ nhận diện như:

• Tường gạch đỏ, đá hoặc vữa, đôi khi được ốp gỗ ngang hoặc ván lợp để tăng tính thẩm mỹ.

• Cửa sổ dạng trượt lên xuống, được bố trí đồng đều, làm từ gỗ sơn trắng với cửa sổ mái nhỏ phía trên.

• Mái hồi (mái dốc về 4 phía), thường lợp ngói đá xanh, với hai ống khói lớn ở hai đầu nhà – kiểu thiết kế phổ biến tại bang Virginia, Mỹ.

• Đối xứng và trang trí tinh tế, với các chi tiết như phù điêu, vòm cong, gờ chỉ giúp tạo điểm nhấn kiến trúc.

Những ngôi nhà mang phong cách thuộc địa Anh không chỉ thể hiện sự sang trọng, vững chãi mà còn phản ánh gu thẩm mỹ tinh tế, đặc trưng của kiến trúc châu Âu thế kỷ 18.

4. Phong cách kiến trúc thuộc địa Pháp

Phong cách kiến trúc thuộc địa Pháp (French Colonial) ra đời vào những năm 1920 và đạt đến đỉnh cao vào thập niên 1960. Lấy cảm hứng từ kiến trúc Pháp, phong cách này nhanh chóng được ưa chuộng tại Hoa Kỳ, đặc biệt trong các công trình nhà ở.

Điểm đặc trưng nổi bật của phong cách này là việc sử dụng gạch làm vật liệu chính cho mặt đứng, mang lại vẻ đẹp cổ kính và bền vững.

Mái nhà có độ dốc cao, thường kết hợp cùng mái hình tháp, tạo nên diện mạo sang trọng. Một dấu hiệu dễ nhận biết của nhà thuộc địa Pháp là hệ thống cửa sổ cao từ sàn đến trần, cửa hai cánh đi kèm cửa chớp đặc trưng kiểu Pháp.

Ngoài ra, kiến trúc thuộc địa Pháp còn nổi bật với các thiết kế đối xứng, tỉ lệ cân đối, hiên nhà rộng với lan can quả trám dày, cùng lối vào vòm cong mềm mại, giúp tổng thể công trình vừa thanh lịch vừa uyển chuyển.

5. Phong cách kiến trúc thuộc địa Hà Lan

Phong cách kiến trúc thuộc địa Hà Lan (Dutch Colonial) xuất hiện vào khoảng năm 1890 - 1930, với nguồn gốc từ New York và New Jersey, Hoa Kỳ. Các công trình theo phong cách này dễ dàng nhận diện thông qua thiết kế mặt đứng, mái nhà và hệ thống cửa sổ.

• Mặt đứng: Thường sử dụng tường ván ốp ngang, gạch hoặc đánh vẩy, tạo cảm giác vững chãi nhưng vẫn giữ được nét duyên dáng.

• Mái nhà: Điểm nổi bật nhất là mái Gambrel với hai độ dốc khác nhau, giúp tối ưu không gian bên trong. Mái có xu hướng mở rộng ra ngoài, đồng thời chia thành nhiều phía dốc, tạo nên vẻ ngoài đặc trưng.

• Cửa sổ: Hệ thống cửa sổ thường chia thành ô kính 8x8, cửa sổ mái đẩy ra ngoài, vát góc hoặc đặt ở vị trí đầu hồi.

Ngoài ra, kiến trúc Dutch Colonial thường có tường đầu hồi và ống khói lớn, cùng các cột hiên chắc chắn. Một đặc điểm khác biệt là phần mái hiên dưới nhô ra, giúp tăng tính thẩm mỹ và bảo vệ ngôi nhà khỏi tác động của thời tiết.

6. Kiến trúc thuộc địa tại Việt Nam

Kiến trúc thuộc địa tại Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc từ phong cách Tây phương, đặc biệt là kiến trúc Pháp - sang trọng, lãng mạn và đầy tinh tế. Những dấu ấn này được thể hiện rõ nét qua hàng loạt công trình tiêu biểu từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20.

Tuy nhiên, khi du nhập vào Việt Nam - một vùng đất có khí hậu nhiệt đới gió mùa, kiến trúc Pháp đã có sự biến đổi để thích nghi, tạo nên một phong cách độc đáo vừa mang hơi thở châu Âu, vừa hòa hợp với đặc điểm địa phương.

Sau gần một thế kỷ tồn tại, kiến trúc thuộc địa không chỉ góp phần làm thay đổi diện mạo đô thị Việt Nam mà còn tạo ra sự giao thoa đầy thú vị giữa hai nền văn hóa Đông – Tây.

Lối kiến trúc này không ngừng biến đổi theo thời gian, để rồi ngày nay, bạn vẫn có thể dễ dàng bắt gặp những công trình mang dáng dấp kiến trúc thuộc địa từ nhà hát lớn, nhà thờ, bưu điện đến những ngôi biệt thự, nhà phố mang phong cách Tây phương.

A&G Việt Nam hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu thêm về kiến trúc thuộc địa – Colonial Style và những giá trị thẩm mỹ mà phong cách này mang lại.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp thiết kế hoặc thi công công trình mang dấu ấn thuộc địa, đừng ngần ngại liên hệ với A&G Việt Nam qua fanpage, website hoặc số hotline để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ nhanh chóng nhất.

--------------------------------------------------

CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN KIẾN TRÚC VÀ XÂY DỰNG A&G VIỆT NAM

• Trụ sở: Số 4E3/565 Nguyễn Trãi, phường Thanh Xuân Nam, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội
• Văn phòng: BT 56 - TT3C Khu nhà ở Quốc Hội - Trung Văn - NTL -HN
• Hotline: 0981.47.88.66
• Email: agjsc.vn@gmail.com
• Website: agjsc.vn